Phát âm Tiếng Anh chuẩn chính là một trong những yếu tố quan trọng nhất của kĩ năng Speaking. Trở ngại của việc phát âm chuẩn nằm ở chỗ âm tiết trong mỗi ngôn ngữ là khác nhau, cụ thể là trong tiếng Anh có những âm mà tiếng Việt không có hoặc ngược lại. Chúng ta không được tiếp xúc với các âm đó từ nhỏ, vì vậy việc học cách để hình thành một âm xa lạ như vậy là không hề dễ dàng. (Tham khảo thêm Những lỗi phát âm phổ biến khiến bạn mất điểm IELTS Speaking)
Ngoài ra, nếu như chúng ta đã quen với tiếng Việt là các từ đánh vấn ra sao thì phát âm như vậy, thì tiếng Anh lại “đánh đố” hơn nhiều! Các từ trong tiếng anh đôi khi chứa âm câm, hoặc cùng một mặt chữ nhưng phát âm khác nhau. VD: chữ ‘e’ trong “bed” và chữ e trong “prefer“ đọc khác nhau, hay hour không hề phát âm chữ “h” ở đầu.
Thật rắc rối phải không?
Để việc học phát âm chuẩn trở nên dễ dàng hơn, JOLO English xin giới thiệu cho các bạn 6 cách phát âm chuẩn như người bản ngữ:
1. Luyện nghe Tiếng Anh nhiều hơn
Có rất nhiều người học tiếng Anh cho rằng: muốn nói hay, phát âm chuẩn cứ nói nhiều là được; Nói thật nhiều cho quen miệng, quen khẩu hình, quen âm. Nghe khá thuyết phục phải không?
Nếu bạn tin rằng kỹ năng Speaking trong Tiếng Anh cũng có thể áp dụng phương châm “trăm hay không bằng tay quen” của...các cụ thì các bạn đã nhầm! Luyện nói nhiều giúp bạn quen với khẩu hình - âm tiết, điều đó tốt cho phản xạ giao tiếp của bạn Nhưng nếu khẩu hình - âm tiết của bạn sai ngay từ đầu thì bạn sẽ chỉ...càng tập càng sai :(
Cũng tương tự như cách trẻ con nói được tiếng Việt vì được lớn lên trong môi trường sinh hoạt bằng Việt ngữ. Nếu quen với việc nghe tiếng Anh trong đời sống hàng ngày, bạn cũng sẽ hình thành những phản xạ ngữ âm chuẩn chỉ và tích cực hơn.
Hãy “hấp thụ” các âm tiết bản ngữ bằng việc đọc, nghe thường xuyên. Khi đã quen với cách các từ tiếng Anh được nói ra, nhìn thấy khẩu hình miệng của người bản ngữ đủ nhiều, chúng ta mới có căn cứ để tập nói và so sánh sự chuẩn/ không chuẩn.
Nếu bạn luyện nói nhiều nhưng nói sai cũng giống như nghe người ngọng /l/ và /n/ mà không nhận ra mình ngọng bởi họ không tự lắng nghe mình để phát hiện ra sự khác biệt. Đến khi đã hình thành thói quen phát âm sai sẽ rất khó sửa.
Hãy bắt đầu từ những bộ phim, bài hát mà bạn thích, chú tâm lắng nghe từng cách đọc, đừng lướt qua vội vàng nhé!
2. Chú ý cách miệng, môi và lưỡi của bạn di chuyển.
Đối với cách phát âm chuẩn, bước đầu tiên để có khẩu hình chuẩn chính là chú ý tới cách miệng di chuyển.
Bạn có thể áp dụng một vài cách sau để kiểm tra xem khẩu hình miệng đã chính xác chưa nếu bạn đang tự luyện tập và không có giáo viên giúp chữa lỗi sai:
- Sử dụng một chiếc gương. Đây là cách truyền thống nhất để biết rằng bạn có đang làm đúng hay không.
- Xem người khác và chú ý tới khẩu hình của họ khi đang nói chuyện (nhưng nhớ đừng nhìn chằm chằm nhé). Hãy bắt chước các diễn viên hay người dẫn chương trình nước ngoài, học theo khẩu hình và biểu cảm của họ. Đây gọi là quá trình nhại giọng. Khi tập nói, bạn có thể bắt chước trước rồi dần dần mới hình thành cách nói riêng.
Với các âm khó, hay Google hoặc tra cứu phần hướng dẫn phát âm trong các cuốn từ điển uy tín như Oxford, Cambridge để dễ hình dung hơn nhé.
3. Tách “âm tiết”
Từ ngữ được tạo thành từ âm tiết (syllable). Việc tách âm tiết sẽ dễ dàng hơn rất nhiều trong việc phát âm chuẩn và nhanh.
Áp dụng cách sau để kiểm tra xem bạn có phát âm đủ số âm tiết không: đặt bàn tay của bạn phẳng dưới cằm của bạn. Hãy phát âm từ từ. Mỗi lần cằm của bạn chạm vào bàn tay của bạn, đó là một âm tiết. Cố gắng đừng nuốt âm nhé, đặc biệt là khi bạn có thói quen nói nhanh.
Đố bạn từ INTERESTING gồm bao nhiều âm tiết? 4 hay 3?
Câu trả lời đúng là 3, vì vậy đừng đọc là In-tơ-rét-sting nhé. Phiên âm của từ này như sau: /ˈɪntrestɪŋ/. Bạn có thể cảm thấy một chút chút khó khăn khi phải nối liền âm TER với ES.
Khi mới tập, hãy cữ giữ tốc độ chậm để chắc chắn rằng bạn cách phát âm phải chuẩn từng âm tiết, và dần dần tăng tốc độ lên nhé.
4. Luôn có trọng âm với từ có 2 âm tiết trở lên và với câu
Cũng như việc...tập đọc diễn cảm trong tiếng Việt, Tiếng Anh là một ngôn ngữ có nhịp điệu. Như vậy, một số từ và âm tiết sẽ quan trọng hơn những từ/ âm tiết khác. Bạn hẳn đã quen với dạng bài Đánh trọng âm trong các đề trắc nghiệm của THPT.
Trong tiếng Anh, một từ có thể thay đổi ngữ nghĩa khi thay đổi trọng âm như “present”. Trọng âm 1 nó có nghĩa là “món quà”, nếu là trọng âm 2 nghĩa thay đổi thành “thuyết trình”.
Tuy nhiên, đừng quá bận lòng về việc phải nhớ tất cả những quy tắc trọng âm, bởi cách tốt nhất chính là luyện nghe thật nhiều và nói theo. Nếu không tin, bạn hãy hỏi những người bản ngữ. Họ chính là những người “mù tịt” về quy tắc mà chỉ nói theo phản xạ.
Một câu cũng cần nhấn vào các từ chủ đạo. Việc nhấn vào các từ chính giúp người nghe nhận diện được thông điệp của bạn cũng như thể hiện cảm xúc tốt hơn từ người nói.
Ví dụ, “I go to school by bus everyday”. Nếu bạn muốn người nghe biết rằng thông tin quan trọng của câu này là việc bạn đi xe buýt đi học (chứ không phải bằng phương tiện khác) thì hãy nhấn mạnh vào từ BUS khi nói.
5. Ghi âm lại
Bạn có biết, tiếng bạn nghe được khi mình đang nói khác với tiếng mà người khác nghe thấy không? Vì thế, máy ghi âm sẽ là một “vị thẩm phán” công tâm giúp bạn kiểm tra cách phát âm của mình một cách khách quan.
Hãy tìm một đoạn video hoặc podcast, xem kỹ và nói lại theo đoạn hội thoại đó, đồng thời ghi âm lại phần đọc của bạn. Sau đó hãy nghe thử, so sánh và đối chiếu xem bạn và giọng nói bản ngữ trong video khác nhau như thế nào, cách phát âm đã đúng chưa, ngữ điệu lên xuống có giống nhau hay không.
6. Thực hành với một người bạn
Bạn có thể biến việc luyện tập trở nên dễ dàng và thú vị hơn nhờ việc tập với một người bạn. Tìm một người nào đó để luyện tập phát âm , hoặc trực tiếp hoặc thông qua các cộng đồng trực tuyến như Language Exchange hoặc InterPals, hay các công cụ như Hangout của Google.
Bạn cảm thấy 6 phương pháp trên thế nào? Nếu chưa đủ, hãy khám phá thêm nhưng bí quyết học tiếng Anh cực kì hữu ích của JOLO English nhé.
